Obrót magazynowy

Podatnicy rozliczający się na ryczałcie ewidencjonowanym lub prowadzący Księgę Przychodów i Rozchodów mają obowiązek sporządzenia 2 remanentów (spisów z natury) w ciągu roku: remanentu początkowego oraz remanentu końcowego.

Obowiązek sporządzenia remanentu

Remanent początkowy sporządza się na pierwszy dzień istnienia firmy i jest on dokumentem otwierającym Księgę Przychodów i Rozchodów.

W remanencie powinny się znaleźć wyłącznie:

towary handlowe - wyroby zakupione w celu dalszej odsprzedaży oraz

materiały – podstawowe surowce potrzebne do produkcji,

które zostały zakupione przez przedsiębiorcę przed założeniem firmy i należały do jego majątku prywatnego a obecnie są przekazywane firmie.

Nie wprowadza się do remanentu początkowego towarów stanowiących majątek firmy czyli wykorzystywanych na potrzeby jej funkcjonowania (np. komputerów, telefonów, samochodów - przekazanych firmie z majątku prywatnego).

Obowiązek rozpoczęcia Księgi od remanentu dotyczy również sytuacji, gdy wartość remanentu wynosi zero, co jest powszechne w firmach usługowych a występuje i w firmach handlowych, gdy nie następuje przekazanie firmie majątku prywatnego.

Wycena remanentu

Pozycje remanentu wycenia się według cen zakupu lub nabycia albo według cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, jeżeli są one niższe od cen zakupu lub nabycia.

Spis z natury sporządzamy w kwotach brutto. Jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT od zakupionych towarów i materiałów, to wówczas w remanencie podaje się kwoty netto.

Wpływ wartości remanentu na podatek dochodowy

Wartość remanentu początkowego jest kosztem firmy ale w trakcie roku podatkowego nie pomniejsza dochodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym w kolejnych miesiącach.
Dopiero w zeznaniu rocznym wartość remanentu początkowego powiększa koszty
prowadzenia działalności i tym samym pomniejsza podatek dochodowy.

Remanent u ryczałtowca

Konieczność przeprowadzenia remanentu przez podatników opłacających ryczałt ewidencjonowany wynika z art. 20 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 144, poz. 930 ze zm.). Warto wspomnieć, że istnieje obowiązek sporządzenia remanentu na początku i końcu każdego roku podatkowego. Remanent początkowy powinien być pierwszą pozycją w ewidencji, natomast remanent końcowy – ostatnią.

Sporządzenie remanentu w serwisie Informat

Remanent początkowy (o wartości 0 zł) jest automatycznie dodany na kontach nowo powstałych firm jako pierwsza pozycja Ewidencji KPIR.

Właściciel firmy, która jest w posiadaniu towarów podlegających wykazaniu w remanencie powinien otworzyć formularz remanentu i wprowadzić wszystkie pozycje. Gotowy remanent należy zapisać, wydrukować, podpisać i przechowywać w dokumentach firmy.

Podatnicy są obowiązani do sporządzenia i wpisania do książki przychodów i rozchodów spisu z natury (remanentu końcowego) towarów handlowych, materiałów podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów na koniec każdego roku podatkowego. W remanencie na koniec roku nie ujmujemy środków trwałych i wyposażenia. W firmie, która nie ma na stanie towarów handlowych – a tak się często zdarza w branżach związanych z usługami – wartość remanentu wynosi 0 zł i też powinna być wpisana do księgi.

Co wykazujemy w remanencie

towary handlowe to wyroby przeznaczone do sprzedaży w stanie nie przerobionym; towarami handlowymi są również produkty uboczne uzyskiwane przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej,

materiały podstawowe to materiały, które w procesie produkcji lub przy świadczeniu usług stają się główną substancją gotowego wyrobu; do materiałów podstawowych zalicza się również materiały stanowiące część składową (montażową) wyrobu lub ściśle z wyrobem złączone (np. opakowania – puszki, butelki) oraz opakowania wysyłkowe wielokrotnego użytku (np. transportery, palety), jeżeli opakowania te nie są środkami trwałymi,

materiały pomocnicze to materiały nie będące materiałami podstawowymi, które są zużywane w związku z działalnością gospodarczą i bezpośrednio oddają wyrobowi swoje właściwości,

wyroby gotowe to wyroby własnej produkcji, których proces przerobu został całkowicie zakończony, wykonane usługi, prace naukowo-badawcze, prace projektowe, geodezyjno-kartograficzne, zakończone roboty, w tym także budowlane, produkcja nie zakończona to produkcja w toku oraz półwyroby (półfabrykaty), to jest niegotowe jeszcze produkty własnej produkcji, a także wykonywane roboty, usługi przed ich ukończeniem,

braki to nie odpowiadające wymaganiom technicznym wyroby własnej produkcji, całkowicie wykończone bądź też doprowadzone do określonej fazy produkcji; brakami są również towary handlowe, które na skutek uszkodzenia lub zniszczenia w czasie transportu bądź magazynowania utraciły częściowo swą pierwotną wartość,

odpady to materiały, które na skutek procesów technologicznych lub na skutek zniszczenia albo uszkodzenia utraciły całkowicie swą pierwotną wartość użytkową.

Jakie dane powinny znaleźć się w remanencie

Spis z natury powinien zawierać co najmniej następujące dane:

• § imię i nazwisko właściciela zakładu (nazwę firmy),
• § datę sporządzenia spisu,
• § numer kolejny pozycji arkusza spisu z natury,
• § szczegółowe określenie towaru i innych składników,
• § jednostkę miary,
• § ilość stwierdzoną w czasie spisu,
• § cenę w złotych i groszach za jednostkę miary,
• § wartość wynikającą z przemnożenia ilości towaru przez jego cenę jednostkową,
• § łączną wartość spisu z natury,
• § klauzulę „Spis zakończono na pozycji…”,
• § podpisy osób sporządzających spis,
• § podpis właściciela zakładu (wspólników)

Spis z natury należy sporządzić w sposób staranny i trwały. Powinien on zawierać klauzulę o ilości pozycji a także podpisy osób uczestniczących w spisie.

Spis z natury powinien obejmować również towary stanowiące własność podatnika, znajdujące się w dniu sporządzenia spisu poza zakładem podatnika, a także towary obce znajdujące się w zakładzie podatnika. Towary obce nie podlegają wycenie; wystarczające jest ilościowe ich ujęcie w spisie towarów z podaniem, czyją stanowią własność.

Remanenty szczególne

Niektóre rodzaje działalności są traktowane szczególnie, w przypadku:

• § księgarń i antykwariatów księgarskich – spisem z natury można obejmować jedną pozycją wydawnictwa o tej samej cenie, bez względu na nazwę i nazwisko autora, z podziałem na książki, broszury, albumy i inne,
• § działalności kantorowej – spisem z natury należy objąć nie sprzedane wartości dewizowe,
• § działalności polegającej na udzielaniu pożyczek pod zastaw – spisem z natury należy objąć rzeczy zastawione pod udzielone pożyczki,
• § działów specjalnych produkcji rolnej – spisem z natury należy objąć nie zużyte w toku produkcji materiały i surowce oraz ilość zwierząt według gatunków z podziałem na grupy.

Jak wycenić remanent

Po sporządzeniu remanentu należy go wycenić.

towary handlowe, materiały podstawowe i pomocnicze wycenia się według cen zakupu albo według cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, jeżeli są one niższe od cen zakupu (np. ze względu na uszkodzenie towaru)

półwyroby (półfabrykaty), wyroby gotowe i braki własnej produkcji wycenia się na podstawie kosztów ich wytworzenia odpady użytkowe, które w toku działalności utraciły swoją pierwotną wartość użytkową, wycenia się według wartości wynikającej z oszacowania uwzględniającego ich przydatność do dalszego użytkowania

niesprzedane wartości dewizowe wycenia się na podstawie cen zakupu z dnia sporządzenia spisu (cena ta nie może być wyższa niż średni kurs ogłaszany przez NBP w dniu 30 grudnia)

wartość rzeczy zastawionych wycenia się według ich wartości rynkowej

produkcję niezakończoną (w działalności usługowej i budowlanej) wycenia się według kosztów wytworzenia, jednak wartość ta nie może być niższa od kosztów materiałów bezpośrednio zużytych do produkcji

produkcję zwierzęcą wycenia się według cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, uwzględniając gatunek, grupę i wagę zwierząt.

cena zakupu to cena, jaką nabywca płaci za zakupione składniki majątku, pomniejszoną o podatek od towarów i usług, podlegający odliczeniu zgodnie z odrębnymi przepisami, a przy imporcie powiększoną o należne cło, podatek akcyzowy oraz opłaty celne dodatkowe, obniżoną o rabaty opusty, inne podobne obniżenia, w przypadku zaś otrzymania składnika majątku w drodze darowizny lub spadku – wartość odpowiadającą cenie zakupu takiego samego lub podobnego składnika,

koszt wytworzenia to wszelkie koszty związane bezpośrednio i pośrednio z przerobem materiałów, wyłączeniem kosztów sprzedaży wyrobów gotowych i usług,

Garść przydatnych uwag

Formularz spisu z natury jest do pobrania na stronie

Remanent odejmuje się od kosztów, czyli ma on wpływ na dochód za cały rok 2011. Nie warto robić dużych zakupów towarów pod koniec roku. Problemem w działalności handlowej jest wypośrodkowanie między rozszerzeniem i wzbogaceniem asortymentu przed świętami i sylwestrem a koniecznością sporządzenia remanentu, w którym znajdą się niesprzedane towary. Skutkiem będzie nie tylko zamrożenie gotówki, ale także konieczność zapłacenia podatku.

W ciągu roku warto na bieżąco prowadzić ewidencję strat (towarów przeterminowanych, zepsutych, zniszczonych), ponieważ pomoże nam wyjaśnić różnicę między marżą z remanentu a marżą rzeczywistą. Urząd Skarbowy ma prawo zażądać podania dodatkowych danych na remanencie, np. oprócz podania cen netto zakupu, również podania cen netto sprzedaży. Podzielenie sumy netto sprzedaży przez sumę netto zakupu, da nam marżę wynikającą z remanentu (dwie cyfry po przecinku to marża). Podzielenie sumy netto sprzedaży towarów (z kol 7 KPIR) przez sumę zakupu towarów handlowych ( z kol 10 KPIR, po uwzględnieniu różnicy remanentowej) da nam marżę rzeczywistą (i tu również dwie cyfry po przecinku, to marża). Jeżeli okaże się, że marża z remanentu jest większa niż ta wynikająca z zapisów w KPIR, pracownicy US mogą uznać, że zaniżyliśmy przychody. I w takim właśnie przypadku pomocne jest prowadzenie ewidencji strat. Towary zniszczone, zepsute, przeterminowane zaksięgowane jako zakup towarów handlowych a niesprzedane, pozwolą nam wyjaśnić różnicę między marżą rzeczywistą a wyliczoną z remanentu.

Spisu nie zanosimy do Urzędu Skarbowego, dołączamy do innych dokumentów księgowych i przechowujemy 5 lat.

Wyceny remanentu należy dokonać w ciągu 14 dni od dnia jego sporządzenia, jeżeli remanent sporządzono na dzień 31 grudnia 2011 r, wycena powinna być dokonana najpóźniej do 14 stycznia 2013 r. Kontrola remanentowa nie musi być pisemnie zapowiedziana, oznacza to, że w styczniu do każdej firmy handlowej, usługowej czy produkcyjnej mogą przyjść pracownicy US, i po okazaniu legitymacji, zażądać pokazania remanentu. Sporządzić spis z natury trzeba przed otworzeniem sklepu w nowym roku. Zgodnie z przepisami nie możemy rozpocząć sprzedaży w nowym roku, jeśli nie spisaliśmy stanu towarów.

Wartość remanentu na dzień 31 grudnia 2012 jest jednocześnie wartością remanentu na dzień 1 stycznia 2013r.

Wpływ remanentu na zeznanie roczne

Wartość remanentu początkowego i końcowego dla danego roku ma bezpośredni wpływ na roczne zeznanie podatkowe, ponieważ odpowiednio powiększa i pomniejsza poniesione w trakcie roku koszty uzyskania przychodu. Poniżej przedstawiamy przykładowe wyliczenie dochodu z działalności gospodarczej. Uzyskane wyniki wyliczenia należy wykazać na formularzu PIT-B będącym załącznikiem do zeznania rocznego PIT-36 lub PIT-36L